ಮೌನ ಕೇವಲ ಮಾತನಾಡದೇ ಇರುವುದು ಅಲ್ಲ; ಅದು ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ, ಜ್ಞಾನ, ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಗಳಿಸಲು ಮಾರ್ಗ. ಮೌನದಿಂದ ಶ್ರುತಿ, ಧ್ಯಾನ, ಹಾಗೂ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಗುರಿಯತ್ತ ಸಾಗಬಹುದು.
- ಶಬ್ದ ಮತ್ತು ಮೌನದ ಸಂಬಂಧ
“ಮಾತು ಬೆಳ್ಳಿ, ಮೌನ ಬಂಗಾರ” ಎಂಬ ಮಾತು ಬಹಳ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೌನವೇ ದೊಡ್ಡ ಉತ್ತರ. ಮಾತು ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಮೌನ ಶ್ರೇಷ್ಟ. ಮೌನದಿಂದ ನಮ್ಮ ಮಾತಿನ ಗಂಭೀರತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ನಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಹಿತಕರವಾಗುತ್ತವೆ.
- ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಮೌನ
ವೇದ-ಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಋಷಿಗಳು ಮೌನವನ್ನು ಬಹುಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಿದರು.
ಭಗವಾನ್ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು, ಗುರು ನಾನಕ್, ರಮಣ ಮಹರ್ಷಿ ಇವರುಗಳೆಲ್ಲ ಮೌನದ ಮಹತ್ತ್ವವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿದರು.
ಹಿಂದೂ ತತ್ವಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ “ಮೌನ ವಿವೇಕ” ಎನ್ನುವುದು ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಸಹಾಯಕ.
- ಮೌನದಿಂದ ಶರೀರ, ಮನಸ್ಸು, ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ
A. ಶಾರೀರಿಕ ಲಾಭಗಳು:
ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು ಉತ್ತಮಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ನರಮಂಡಲದ ಶಾಂತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
ದೇಹದ ಜೀರ್ಣ ಶಕ್ತಿ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
B. ಮಾನಸಿಕ ಲಾಭಗಳು:
ಚಿಂತನೆಗಳು ಶುದ್ಧಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಆತಂಕ, ವಿಷಾದ, ಮತ್ತು ತಳಮಳ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ತಾಳ್ಮೆ, ಸಹನೆ, ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಬರುತ್ತದೆ.
C. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಲಾಭಗಳು:
ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಅನುಭವ.
ಧ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರತೆ.
ಚಿತ್ತ ಶುದ್ಧೀಕರಣ.
ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಅನುಭವ.
- ಮೌನದ ವಿವಿಧ ಮಾದರಿಗಳು
- ದೈಹಿಕ ಮೌನ – ಹೆಚ್ಚು ಮಾತಾಡದೇ ಶಾಂತವಾಗಿ ಇರುವುದು.
- ಮನೋಮೌನ – ಅನಗತ್ಯ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು.
- ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮೌನ – ಕ್ರೋಧ, ಅಸಹನೆ, ಕಸಿವಿಸಿ ಶಮನ ಗೊಳಿಸುವುದು.
- ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮೌನ – ದೇವರೊಂದಿಗೆ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಂದಾಗುವುದು.
- ಮೌನದ ಉಪಯೋಗವನ್ನು ಹೇಗೆ ಅನುಷ್ಠಾನ ಮಾಡಬಹುದು?
ದಿನಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ 15 ನಿಮಿಷಗಳ ಮೌನ ಧ್ಯಾನ.
ಜಾಗೃತ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮೌನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸ.
ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಸಮಾಧಾನಕರವಾಗಿ ಆಲಿಸುವ ಗುಣ.
ಒಂದು ದಿನ, ಒಂದು ಗಂಟೆ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಸಮಯದ ಮೌನ ವ್ರತ.
- ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೌನ ಅನುಭವಗಳು
ರಮಣ ಮಹರ್ಷಿ – “ನಿಜವಾದ ಉಪದೇಶ ಮೌನದ ಮೂಲಕವೇ ನೀಡಬೇಕು” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿ – ಪ್ರತಿವಾರ ಸೋಮವಾರ ಮೌನ ವ್ರತ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.
ಲಾವೋ ತ್ಸು (Lao Tzu) – “ಸತ್ಯವಾದ ಜ್ಞಾನ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದರು.
ನಿಸರ್ಗದತ್ತ ಮಹಾರಾಜ್ – “ಸತ್ಯ ಮಾತಿಗಿಂತ ಮೌನದೊಳಗೆ ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಾಲವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
- ಮೌನದ ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯ
ಮೌನ ಎಂದರೆ ಅಜ್ಞಾನವಲ್ಲ, ಅದು ಜ್ಞಾನ.
ಮೌನ ಶಕ್ತಿಯ ಸಂಕೇತ; ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಸೂಚನೆಯಲ್ಲ.
ಮೌನದಿಂದ ಪರಮಾತ್ಮನ ಅನುಭವ ಸಾಧ್ಯ.
ಮೌನ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಬೇಕು. ಅದು ನಮ್ಮ ಚಿಂತನೆಗಳ ಮೇಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಜ್ಞಾನಮಾರ್ಗದ ಬೆಳಕು, ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಏಳ್ಗೆ ಹೊಂದಲು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲ ಸಾಧನ. ಶಬ್ದಶಕ್ತಿಗಿಂತ ಮೌನಶಕ್ತಿ ಬಹಳ ಹೆಚ್ಚಿನದು.
-Dharmasindhu Spiritual Life