ವಿಶ್ವಕರ್ಮರು ದೇವಶಿಲ್ಪಿ, ದೈವೀ ಯಂತ್ರಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಹಾಗೂ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಶಿಲ್ಪಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು “ದೇವತೆಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ” ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ದೇವಾಲಯಗಳು, ರಥಗಳು, ಅಸ್ತ್ರ-ಶಸ್ತ್ರಗಳು, ವಜ್ರಾಯುಧ, ತ್ರಿಶೂಲ, ಸುದರ್ಶನ ಚಕ್ರ ಇತ್ಯಾದಿ ದೇವಾಯುಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಶಿಲ್ಪಿ ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರು.
ಅವರು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ.
ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಮನೆ, ಯಂತ್ರ, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಎಲ್ಲವನ್ನು ರೂಪಿಸಿದವರು.
ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಜ್ಞಾನಿ ಎಂದು ಕೊಂಡಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಅವರ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶ:
ವಿಶ್ವಕರ್ಮರ ಪೂಜೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಜಯಂತಿ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಪೂಜೆ ದಿನ (ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ ನಂತರ) ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪೂಜೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು – ಇಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು, ಕಾರ್ಮಿಕರು, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಜೊತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ತಮ್ಮ ಸಾಧನಗಳು, ಯಂತ್ರಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಲಿ, ಕೆಲಸ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದ ಪೂಜೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
- ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಹಾಗೂ ನೈಪುಣ್ಯಕ್ಕಾಗಿ – ಶಿಲ್ಪಿ, ತಂತ್ರಜ್ಞ, ಇಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಕೌಶಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಾತುರ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು.
- ಯಂತ್ರ-ಸಾಧನಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ – ವಾಹನ, ಕಾರ್ಖಾನೆ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು ಹಾಳಾಗದಂತೆ, ಅಪಘಾತಗಳು ನಡೆಯದಂತೆ.
- ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ – ವಿಶ್ವಕರ್ಮನು ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತನ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರತಿರೂಪ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರ ಆರಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ಸೃಜನಶೀಲ ಶಕ್ತಿ, ಬುದ್ಧಿ, ಪರಿಶ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುವುದು.
ಹೀಗಾಗಿ, ವಿಶ್ವಕರ್ಮರ ಪೂಜೆ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ದೇವರನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವುದಲ್ಲ, ನಮ್ಮ ಕೈಕೆಲಸ, ಕೌಶಲ್ಯ, ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ನೀಡುವುದು ಕೂಡಾ ಆಗಿದೆ.
ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಪೂಜೆಯ ವಿಧಾನ
ಪೂಜೆ ಮಾಡುವ ದಿನ:
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸ, ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಜಯಂತಿ ದಿನ.
ಪೂಜಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು:
ದೇವರ ಚಿತ್ರ/ಮೂರ್ತಿ (ವಿಶ್ವಕರ್ಮರ ಚಿತ್ರ)
ಹೂವು, ಹಣ್ಣು, ತುಪ್ಪ, ಬೇಳೆಕಾಯಿ, ಬೆಲ್ಲ
ಧೂಪ, ದೀಪ, ಅರಿಶಿನ, ಕುಂಕುಮ
ನೈವೇದ್ಯಕ್ಕೆ ಸಿಹಿ ಪದಾರ್ಥ
ಯಂತ್ರ/ಸಾಧನ/ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಹೂಹಾರ
ಪೂಜಾ ಕ್ರಮ:
- ಮೊದಲಿಗೆ ಮನೆಯವರು ಅಥವಾ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸಾಧನ/ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸಬೇಕು.
- ಅವುಗಳ ಮೇಲೆ ಹೂಹಾರ ಹಾಕಿ, ಅರಿಶಿನ-ಕುಂಕುಮ ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು.
- ವಿಶ್ವಕರ್ಮರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಪೂಜಾ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿ.
- ದೀಪ ಬೆಳಗಿಸಿ, ಧೂಪ ಹಚ್ಚಿ, ಹೂ-ಅಕ್ಷತೆ ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು.
- ಮಂತ್ರ ಜಪ:
“ಓಂ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಣೇ ನಮಃ”
11, 21 ಅಥವಾ 108 ಬಾರಿ ಜಪಿಸಬಹುದು.
- ನೈವೇದ್ಯ ಅರ್ಪಿಸಿ, ಆರತಿ ಮಾಡಬೇಕು.
- ನಂತರ ಎಲ್ಲರೂ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥ:
ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ವಾಹನಗಳು ಹಾಗೂ ಕೈ ಕೆಲಸದ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ನೀಡುವುದು.
ಪರಿಶ್ರಮ ಹಾಗೂ ಕೌಶಲ್ಯದಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ ಬೆರೆಸುವುದು.
ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಯಶಸ್ಸು, ಸಮೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವುದು.
ಕೆಲವರು ಈ ದಿನ ಹೊಸ ಕೆಲಸ, ಕಟ್ಟಡ, ವಾಹನ ಆರಂಭಿಸಲು ಶುಭಕರ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.
ಮೂಲ ಮಂತ್ರ
ॐ विश्वकर्मणे नमः ।
ಆವಾಹನೆ ಮಂತ್ರ
ॐ विश्वकर्मणं हविषा वन्दधाम
विश्वकर्मणं हविषा वन्दधामः ॥
ಆರತಿ ಮಂತ್ರ
जय जय विश्वकर्मा प्रभु,
जय जय जगत्पिता ।
सुर-नर-मुनि वन्दित,
विश्ववन्द्य दयामय ॥
ವಿಶ್ವಕರ್ಮರ ಆರತಿ ಪದ್ಯ
ಜಯ ಜಯ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಪಿತಾ,
ಜಯ ಜಯ ವಿಶ್ವವಿಧಾತಾ ।
ದೇವತೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಿ ನೀನು,
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ನಿರ್ಮಾತಾ ॥
ಅಸ್ತ್ರ ಶಸ್ತ್ರ ಕೊಟ್ಟವನೆ ನೀನು,
ರಥ ಮಂದಿರ ಕಟ್ಟಿದವನು ।
ಸುರ ನರ ಮುನಿ ವಂದಿತ ಪ್ರಭು,
ಕೈಕೆಲಸ ರಕ್ಷಕನು ॥
ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ ಪಾಲಿಸುವವ,
ನಮಗೆ ಶಕ್ತಿ ಬುದ್ಧಿ ದಾಯಕ ।
ಸೃಜನ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುವವ,
ಅನುಗ್ರಹಿಸು ವಿಶ್ವಕರ್ತಾ ॥
ಜಯ ಜಯ ವಿಶ್ವಕರ್ಮ ಪಿತಾ,
ಜಯ ಜಯ ವಿಶ್ವವಿಧಾತಾ ।
ದೇವತೆಗಳ ಶಿಲ್ಪಿ ನೀನು,
ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ನಿರ್ಮಾತಾ ॥
-Dharmasindhu Spiritual Life
