ನಮ್ಮ ಭಾರತೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಪಿತೃಪೂಜೆ, ಶ್ರಾದ್ಧ, ತರ್ಪಣಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನವಿದೆ. ವರ್ಷದಲ್ಲೊಂದು ಸಲ ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಅವಧಿಯನ್ನು “ಪಿತೃ ಪಕ್ಷ” ಅಥವಾ “ಮಹಾಲಯ ಪಕ್ಷ” ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಸಮಯ
ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಪೂರ್ಣಿಮೆಯ ನಂತರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಆಶ್ವಯುಜ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯ ತನಕ (ಸುಮಾರು 15 ದಿನ) ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು ಮಹಾಲಯ ಪಕ್ಷ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ
1. ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಕಾಲ – ಈ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ತರ್ಪಣ, ಶ್ರಾದ್ಧ, ಹೋಮ ಹವನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಪಿತೃಗಳು ತೃಪ್ತಿಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
2. ಪಿತೃಗಳಿಂದ ಆಶೀರ್ವಾದ – ಪಿತೃಗಳ ಸಂತೃಪ್ತಿಯಿಂದ ವಂಶಸ್ಥರಿಗೆ ಆಯುಷ್ಯ, ಆರೋಗ್ಯ, ಸಂತಾನ, ಐಶ್ವರ್ಯ, ವಿದ್ಯಾ, ಭಕ್ತಿ ದೊರಕುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಿಕೆ.
3. ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆ – ಪೂರ್ವಜರ ನೆನಪನ್ನು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೆ ಸಾರುವ ಅವಧಿ.
4. ಪಿತೃ ದೋಷ ನಿವಾರಣೆ – ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಶ್ರಾದ್ಧ-ತರ್ಪಣವು ಪಿತೃ ದೋಷ, ಕುಲದೋಷ ನಿವಾರಣೆಗೆ ವಿಶೇಷ ಫಲ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆಚರಣೆ ವಿಧಾನ
ಪ್ರತಿದಿನ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಪಿತೃ ತರ್ಪಣ (ನೀರು, ಎಳ್ಳು, ಅಕ್ಕಿ ಮಿಶ್ರಣದ ಅರ್ಪಣೆ) ಮಾಡುವುದು.
ಪಿತೃಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅನ್ನದಾನ, ಗೋದಾನ, ವಸ್ತ್ರದಾನ ಮಾಡುವುದು.
ಕಾಗೆಗಳಿಗೆ, ನಾಯಿಗಳಿಗೆ, ಹಸುಗಳಿಗೆ ಅನ್ನ ನೀಡುವುದು.
ಕೆಲವು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನದ ತರ್ಪಣ ಬದಲು, ಕೇವಲ ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ದಿನವೇ ಶ್ರಾದ್ಧ-ತರ್ಪಣವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.
ವಿಶೇಷತೆ
ಮಹಾಲಯ ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ ಈ ಪಕ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ ದಿನ.
ಈ ದಿನ ಪಿತೃಗಳು ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದು ತಮ್ಮ ಬಂಧುಗಳಿಂದ ತರ್ಪಣ, ಶ್ರಾದ್ಧ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ.
ಹಾಗಾಗಿ, ಪಿತೃ ಪಕ್ಷ/ಮಹಾಲಯ ಪಕ್ಷವು ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಪವಿತ್ರ ಕಾಲ.
-Dharmasindhu Spiritual Life
